Qúa trình từ lúa ra gạo

Lúa được thương lái mua từ những hộ nông dân khác nhau và chuyển đến các nhà máy xay xát. Thường, nhà máy xay xát hoàn toàn độc lập với nhà máy chế biến gạo.

Trước khi đưa vào nhà máy, lúa sẽ được các công nhân đóng bao cân ký.

Hình ảnh một nhà máy xay xát tiêu biểu trên con sông Sa Giang. Sau khi xay xát, hai sản phẩm chính là trấu và gạo nguyên liệu, hay còn có tên gọi khác là gạo đen.

Những chiếc ghe chở đầy trấu – một hình ảnh quen thuộc miền sông nước. Trấu, hiện có giá 300 – 400 đồng/kg, hoặc sẽ được chở đến các lò gạch làm nguyên liệu đốt hoặc các nhà máy củi trấu.

Gạo nguyên liệu, hay còn gọi là gạo đen, từ nhà máy xay xát sẽ được chuyển đến nhà máy chế biến. Sau đó trải qua công đoạn chà trắng và đánh bóng sẽ trở thành gạo thành phẩm, đóng gói và đưa đến các kênh phân phối.
Tuy nhiên, trước khi nhập gạo chế biến, Nhà máy sẽ có một công đoạn kiểm tra. Gạo nguyên liệu sẽ được lấy mẫu để kiểm tra độ ẩm; được kiểm tra bằng một máy xay xát mimi để kiểm tra độ trắng và chắc của hạt gạo. Tiếp đó, gạo sẽ được nấu cơm để thử độ dẻo, thơm, nở. Tất cả qui trình được gói gọn trong vòng 60 phút.

Gạo nguyên liệu sẽ được trải qua quá trình xát trắng để bóc lớp cám nhằm làm trắng hạt gạo. Tùy vào yêu cầu của khách hàng hoặc tùy từng nhà máy, hạt gạo có thể trải qua 2 – 3 lần xát trắng khác nhau. Nếu bạn thử lớp cám được tách ra từ gạo sẽ cảm nhận vị thơm và ngọt.

Hạt gạo thu được sau quá trình đánh bóng. Tại nhà máy mà người viết tham quan, hạt gạo trải qua 4 lần đánh bóng khác nhau. Theo người quản lý nhà máy, có nơi quá trình đánh bóng diễn ra 6 lần liên tiếp. Hạt gạo càng bị xay xát và đánh bóng nhiều, giá trị dinh dưỡng càng giảm đi nhưng kẹt nỗi, không ít người tiêu dùng nhất thiết cứ thích gạo trắng và bóng.

Để đảm bảo các hạt gạo đồng đều nhau, gạo sau khi đánh bóng sẽ đi qua một máy xử lý bằng công nghệ laser để bắn/tách những hạt gạo xấu, đen ra khỏi dòng gạo.

Gạo được đóng gói, di chuyển theo băng chuyền chạy thẳng vào xe container để đưa đến các kênh phân phối.